Bulantı, Kusma ve Tat Değişiklikleri
Hamilelikte nedeni belli olmayan bulantı, kusma, tiksinti, tat ve koku almaya aşırı duyarlılık görülebilir.
Tat ve iştah durumu değişiklikleri hamilelikte yaygındır. Gıdalara karşı duyulan istek ve isteksizlik gelişimi de hamilelikte beklenilen bir durumdur.
Midenin boş kalmasını engellemek için gün boyunca azar azar ve sık aralıklarla beslenilmelidir. Şikâyeti arttıran koku ve besinlerden uzak durulmalıdır. Sabah yataktan kalkmadan önce kuru besinler (tuzlu bisküvi, kraker, leblebi vb.) yenilmeli, sıvı alımı öğün aralarında olmalıdır.
Besin alımında yoğurt ve limondan yararlanılmalıdır. Yağlı ve tatlı yiyeceklerden kaçınılmalıdır. Bu tür şikâyetleri olan anneler kendilerine iyi gelen besinleri de deneyebilirler.
Kabızlık
Hamilelik boyunca görülen kabızlık oldukça yaygın bir problemdir. Hamileliğin bağırsak fonksiyonu üzerindeki fizyolojik etkilerinin yanı sıra fiziksel aktivitenin azalması ve diyet değişiklikleri kabızlığa neden olabilir.
8-10 bardak sıvı alınmalı, posa yönünden zengin (kuru baklagiller), taze sebzeler ve meyveler (özellikle armut, kayısı, erik ve incir gibi) ile kuru meyveler (kuru kayısı, kuru erik, kuru incir vb.) tüketilmeli ve fiziksel aktivite arttırılmalıdır.
Anemi
Anemi, kanda hemoglobin ve kırmızı kan küre miktarının azalmasıdır. Anemi bulunan hamilelerde halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi, sık nefes alma, ciltte solukluk ve enfeksiyonlara karşı dirençsizlik görülür. Anemi demir yetersizliğinde oluşur. Bebek demir ihtiyacını anneden karşılar.
Demir vücutta kan yapımını sağlar. Ancak demir, besinlerde yaygın olarak bulunmasına rağmen yeterince emilemediğinden yetersizliğini karşılamak zordur. Hayvansal besin kullanımını ve C vitamini kaynağı olan sebze ve meyve tüketiminin arttırılmasıyla demir emilimi yükseltilebilir. Ayrıca hekim kontrolünde, diyete ek olarak demir ekleri önerilebilir.
Diş Çürümeleri
İyi beslenememe durumlarında kalsiyum ve flor yetersizliğine bağlı olarak dişler çürümeye meyillidir. Ayrıca hamilelik sırasında tükürük, diş minelerini etkileyebilen maddelerle daha fazla yüklü olduğundan, dişler tehlikeyle karşı karşıyadır. Çürümeyi önlemek için dişler düzenli olarak fırçalanmalı, süt ve süt ürünlerinden yeteri kadar tüketilmelidir. Ayrıca ilk aylarda meydana gelen kusmalar nedeniyle ağızda asit kalabilir. Bu durum da diş çürüklerine sebep olur. Kusmalardan sonra ağız yeterince çalkalanmalıdır.
Referanslar:
- Williamson, C. S. (2006). Nutrition in pregnancy. Nutrition bulletin, 31(1), 28-59.
- Sağlık Bakanlığı. (2008). Eğitimciler için Eğitim Rehberi Beslenme Modülleri. Sağlık Bakanlığı Sağlık Eğitimi Çevre Sağlığı Genel Müdürlüğü, Temel Kaynak Dizisi, (43).
- Milli Eğitim Bakanlığı. (2014). Gebelik ve Emziklilikte Beslenme. Ankara: MEB Yayınları.
- Özalper, B. (2014). Gebelikte beslenme. Muş Alparslan Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(2), 270-278.
